Şumnu'da ücretsiz kan şekeri ölçümü kampanyasında, altı kişide yeni tanı konmuş ve kan şekeri değeri 7 mmol/l’nin üzerinde seyreden diyabet, sekiz kişide bilinen tip 2 diyabet, 11 kişide ise prediyabet durumu tespit edildi.
Şumen Devlet Hastanesi’nin endokrinoloji uzmanı Dr. Nazan Remzi, toplam 60 vatandaş, sağlık çalışanı ve hastane personeli taramadan geçtiğini bilgisini verdi. Dr. Remzi, katılımcıların ek tetkiklere yönlendirildiğini, beslenme konusunda öneriler aldığını ve gerekli durumlarda aile hekimlerine veya uzman endokrinoloğa başvurmalarının tavsiye edildiğini belirtti.
“Birlikte diyabeti daha iyi kontrol altına alalım” sloganıyla gerçekleştirilen kampanya, Şumen Devlet Hastanesi ile Bulgaristan Hemşirelik Uzmanları Derneği’nin (BAPZG) Bölge Temsilciliği tarafından 14 Kasım Dünya Diyabet Günü kapsamında düzenlendi. Taramalar; diyabet tanısı olan kişilere, kan şekeri kontrolü sağlanamayanlara, endokrinoloğa başvurmamış ya da diyabet şüphesi taşıyanlara ve ailesinde diyabet öyküsü olanlara yönelikti.
Hastaneden yapılan açıklamada, diyabete bağlı damar komplikasyonlarında belirgin bir artış gözlendiği bildirildi. Özellikle cerrahi klinikte tedavi edilen diyabetik ayak olgularının sayısı hızla yükseliyor. 2025 yılının ilk on ayında, diz üstü amputasyonlar, 2023 ve 2024 yıllarının toplamı kadar gerçekleşti. Son veriler, özellikle 60 yaş üzeri erkek hastaların ağırlıkta olduğunu gösteriyor.
Diyabetik ayak; damar hasarı ve periferik sinir sisteminde uzun süre yüksek kan şekeri nedeniyle gelişen bozulmalarla ilişkili ciddi bir komplikasyon olarak tanımlanıyor. Uzmanlara göre ayak ve ayak tabanı hijyeni büyük önem taşıyor. Mantar enfeksiyonlarının gecikmeden tedavi edilmesi gerektiği, iyileşmeyen yaraların ise periferik damar hastalığının uyarıcı işareti olduğu ve vakit kaybetmeden bir damar cerrahına başvurulması gerektiği vurgulanıyor.
Dünya Diyabet Günü her yıl 14 Kasım’da, 1921’de hayat kurtaran insülini keşfeden Dr. Frederick Banting’in doğum günü anısına kutlanıyor. Diyabet, dünya genelinde en yaygın hastalıklar arasında yer alıyor. Dr. Remzi,
“Bulgaristan’da yaklaşık 700 bin kişi diyabet hastası, 960 bin kişi ise prediyabetik durumda. Toplumun yüzde 40’ı diyabeti olduğunu bilmiyor. Bu, küresel ölçekte bir salgın haline geldi” diye konuştu.
Diyabet; kandaki glikoz düzeyinin, insülin eksikliği veya insülinin etkisiz hale gelmesi nedeniyle sürekli yüksek seyretmesine yol açan kronik bir metabolik hastalık olarak tanımlanıyor. Hastalığın en sık görülen belirtileri; ağız kuruluğu, aşırı susama, sık idrara çıkma, sebepsiz kilo kaybı ve kronik yorgunluk. Tip 2 diyabet için risk faktörleri arasında; kadınlarda 80 cm, erkeklerde 94 cm’nin üzerinde bel çevresi, yüksek kolesterol, sigara, aşırı alkol tüketimi, hareketsiz yaşam, fazla kilo ve obezite bulunuyor. Uzmanlara göre düzenli fiziksel aktivite ve dengeli beslenmeyle tip 2 diyabet gelişme riski yüzde 50 oranında azaltılabiliyor.
Dr. Remzi, “Tip 1 diyabet tedavisinde modern teknolojilere, tip 2 diyabette ise koruyucu özellikteki yeni nesil ilaçlara sahibiz. Amacımız, nöropati, kalp-damar hastalıkları, böbrek yetmezliği, inme ve uzuv amputasyonları gibi komplikasyonları önlemek” dedi. Düzenli kontrollerin ve ulusal tarama programlarının önemine dikkat çekti.
“Diyabet, doğru tedavi ve erken tanıyla tamamen kontrol edilebilir bir hastalıktır. Erken teşhis ve modern tedavi yöntemleri hastalara güvenli ve özgür bir yaşam imkânı sunuyor,” diye ekledi.
